Van angst naar vertrouwen tijdens de zwangerschap en bevalling
Jolien Van Grembergen, kinesitherapeut en ademcoach
Angst tijdens de zwangerschap en bevalling kan een verlammend effect hebben, waardoor je een vicieuze cirkel van fysieke en emotionele klachten kunt ervaren. Iets wat je als vrouw uiteraard liever wilt voorkomen.
Goede hulp is hierbij essentieel, zowel tijdens de zwangerschap, de bevalling als de cruciale eerste 1000 dagen van het kind. Hoe kan je angst ombuigen naar vertrouwen tijdens dit proces? Jolien Van Grembergen is als kinesitherapeut en ademcoach gespecialiseerd in fysieke en mentale gezondheid van vrouwen. Zij deelt in dit artikel haar kennis en ervaringen.
“Door onvoldoende beweging zwakken de spieren rondom het bekken af, waardoor klachten als lage rugpijn en bekkenpijn alleen maar toenemen. ”
Veel voorkomende angsten tijdens de zwangerschap
Jolien ziet in haar praktijk veel vrouwen die kampen met angst tijdens hun zwangerschap en in de periode hierna. Welke zoal?
Jolien: “Veel voorkomende angsten zijn onder meer de vrees voor het verlies van de baby na een moeizaam fertiliteitstraject, of de angst voor een tweede bevalling na een traumatische eerste ervaring. Daarnaast spelen angsten met betrekking tot pijn tijdens de bevalling, hyperventilatie en bewegingsangst door bekkenpijn een grote rol.”
Deze angsten kunnen leiden tot een opeenstapeling van (meer) klachten, waaronder slecht slapen, een verminderde eetlust, en zelfs ziekenhuisopnames. Jolien: “Ik zie vaak dat vrouwen door vermoeidheid en weinig energie minder gaan bewegen. Hierdoor zwakken de spieren rondom het bekken af, waardoor klachten als lage rugpijn en bekkenpijn alleen maar toenemen. Vaak tellen ze de dagen af tot hun uitgerekende datum en zien ze hun zwangerschap als een grote last.”
“Dankzij de combinatie van de juiste kennis, ademhalingsoefeningen en lichaamsgerichte oefeningen voor het bekken en de onderrug, kan je beetje bij beetje het vertrouwen in het lichaam herstellen. ”
Vertrouwen terug in het lichaam via ademhalings- en lichaamsgerichte oefeningen
Als je te maken hebt met angst, is het geen kwestie van positief denken. Angst staat niet open voor ratio, was het maar zo simpel. Maar wat kan je wel doen?
Jolien: “Het gaat erom dat je de vicieuze angstcirkel waarin je terecht kan komen, leert doorbreken. Hiervoor wil je enerzijds kennis vergaren over de werking van je interne stresssysteem, zodat je gaat begrijpen wat er vanbinnen gebeurt. Ik help vrouwen hiermee via wetenschappelijk onderbouwde educatie. Daarnaast wil je tools in handen krijgen om je stresssysteem zelfstandig te kunnen reguleren, op elk moment. Dit kan via het aanleren van een trage ritmische ademhaling via hartcoherentie.
Door de juiste kennis en ademhalingsoefeningen te combineren met lichaamsgerichte oefeningen waarbij het bekken en de onderrug op een natuurlijke manier bewegen, kan je beetje bij beetje het vertrouwen in je lichaam herstellen. Wanneer je beweegt op het tempo van de ademhaling, houd je de focus bij het lichaam en ga je aanvoelen en begrijpen hoe je zelf je eigen lichaam kunt beïnvloeden en ontspannen. Dit geeft veel voldoening en nieuwe energie, dit zie ik keer op keer gebeuren.”
“Het gaat erom dat je je veilig voelt en dat je vertrouwen hebt in je eigen lichaam. Ritmisch ademhalen helpt om je stresshormonen laag te houden.”
Hartcoherentie voor een ontspannen zwangerschap en bevalling
Waarom werkt specifiek de hartcoherentie ademhalingstechniek zo krachtig?
Jolien: “Door vijf minuten te ademen op een tempo van zes ademhalingen per minuut dalen de stresshormonen (cortisol en adrenaline) en stijgen de ontspanningshormonen (oxytocine, dopamine, DHEA). Dit helpt om uit de vaak overweldigende emotie van angst te gaan, en terug te landen in je kalme zelf.
De praktijk wijst uit dat het werkt. Als vrouwen die ik begeleid deze hartcoherentie techniek drie keer per dag toepassen, merk ik na enkele weken dat ze beginnen te relativeren. Ze aanvaarden de veranderingen in hun lichaam en kunnen terug genieten van hun zwangerschap. Ze krijgen ook steeds meer vertrouwen in deze ademhalingstechniek, die overigens ook erg waardevol is tijdens de bevalling. Want oxytocine is het hormoon dat je weeën opwekt, en dat is de tegenhanger van adrenaline, dat je weeën remt.
Wanneer je jezelf eraan went om ritmisch te ademen tijdens je zwangerschap, zal je lichaam dit ook automatisch doen tijdens je bevalling. Want elke vrouw is gemaakt om te bevallen, dat is iets heel natuurlijk. Je lichaam ziet bevallen niet als iets levensbedreigend. Dus als je tijdens je bevalling ritmisch blijft ademen op dit kalme tempo, dan zal oxytocine zijn werk doen en zal je krachtige weeën krijgen.”
“Stress tijdens de zwangerschap kan de emotionele ontwikkeling van de baby beïnvloeden, waardoor het risico op gedragsproblemen op latere leeftijd toeneemt. ”
Het belang van een stress-arme zwangerschap en bevalling
Stress hoort bij het leven, we ervaren het allemaal. Overmatige en langdurige stress is echter voor niemand goed, en zeker niet voor een kleintje.
Jolien: “Voor de baby kan langdurige blootstelling aan stresshormonen tijdens de zwangerschap leiden tot vroeggeboorte, een lager geboortegewicht en een verhoogd risico op ontwikkelingsproblemen later in het leven. Stress tijdens de zwangerschap kan ook de emotionele ontwikkeling van de baby beïnvloeden, waardoor het risico op emotionele en gedragsproblemen op latere leeftijd toeneemt.
Je baby kent je hartslag en de golvende beweging van je ademhaling heel goed, en weet perfect wanneer deze omhoog gaan, dan houdt hij zich stil. Wanneer je kalm bent, zal je baby bewegen. En je wilt juist dat je baby veel beweegt in de buik, want zo traint hij zijn spieren. Elke stamp tegen de baarmoederwand doet de tonus van zijn spieren toenemen. En hoe groter de baby wordt, hoe minder plaats in de buik, dus hoe meer hij zijn spieren traint door te bewegen. Dat is de reden waarom premature baby’s met de armpjes en beentjes helemaal open liggen na de geboorte en moeilijk tegen de zwaartekracht kunnen bewegen. Ze hebben die belangrijkste laatste weken om hun spieren te trainen gemist, waardoor hun tonus heel laag is.
Ook tijdens de bevalling wil je dat de baby meebeweegt. Hij moet zich een weg naar buiten zoeken en zich in de juiste positie draaien. Wanneer je hartslag en ademhaling de hoogte in gaan, zal baby zich stil houden. En als baby dan niet in de juiste positie zit, zal de bevalling langer duren.”
“Je wilt thuis zelfstandig aan de slag om ritmisch te leren ademen. Oefen drie maal daags minstens zes minuten en ervaar het verschil dat dit maakt.”
Tips bij angst tijdens de zwangerschap en bevalling
Angstig zijn tijdens je zwangerschap of voor je aanstaande bevalling is heel normaal, je wilt echter niet dat deze angst je gaat overmeesteren. Hoe kan je dit voorkomen?
Jolien: “Dagelijks ademhalingsoefeningen doen maakt hierbij alle verschil. Het kan helpen om een adembegeleiderapp te installeren op je smartphone, bijvoorbeeld de ‘kardia deep breathing app’ of biofeedbacksoftware aan te schaffen zoals de moonbird of Pebbles. Zo kan je thuis zelfstandig aan de slag om ritmisch te leren ademen. Stel het tempo in op vier seconden inademen en zes seconden uitademen, en oefen drie maal daags minstens zes minuten.
Daarnaast is een zitbal zeer aangenaam om je bekken en onderrug te ontspannen. Door cirkelvormige bewegingen te maken op het tempo van zes ademhalingen per minuut combineer je de beide. Tijdens je bevalling is het belangrijk om de spieren rond je bekken goed te kunnen ontspannen. Wanneer je lichaam gewoon is om bekkenkantelingen uit te voeren op een zitbal, zal je ook tijdens je bevalling op een natuurlijke manier in beweging blijven. Of je nu thuis of in een ziekenhuis bevalt, bewegen op een zitbal kan overal. Het gaat erom dat je je veilig voelt en dat je vertrouwen hebt in je eigen lichaam. Door je stresshormonen laag te houden via ritmisch ademhalen, laat je je oxytocinehormoon maximaal tot zijn recht komen, wat een vlotte bevalling bevordert.”
Jolien van Grembergen
Jolien Van Grembergen is gevestigd in Zottegem, België. Je vindt haar via haar website: Thecore2success.be.
Ademtools moonbird en Pebbles
Voor ritmisch ademhalen met behulp van moonbird of Pebbles (fijne tools!), gebruik de volgende kortingscodes:
De code TBM5 geeft €10 korting via moonbird.life
De code TBM geeft €10 korting op de Pebbles via Glimp.health
Bekijk ook:
