Wat is Holotropic Breathwork? De methode, oorsprong, effecten, voordelen en risico's
Holotropic Breathwork™ is ‘not your average breathwork practice’. Het is intensief, intens en zeker niet voor elke dag. Bewustzijnsverruimend is het zeker, transformatief en diep helend ook. Wat is Holotropic Breathwork™, waar komt het vandaan en hoe werkt het? Dit artikel legt het je uit. Inclusief een goede podcast over dit topic, die vind je helemaal onderaan.
Wat is Holotropic Breathwork?
Holotropic Breathwork™ is een op breathwork gebaseerde practice die in de jaren zeventig van de vorige eeuw is ontwikkeld door psychiater Stan(islav) Grof en zijn vrouw, Christina Grof. Met deze methode, die een diepgaande werking heeft op zowel je lichaam als je geest, kan je verhoogde staten van bewustzijn bereiken, door gedurende langere tijd sneller en dieper te ademen.
Holotropic Breathwork is geen techniek, het is veel breder dan dat. Je kunt het eerder zien als een format, een methodiek die gebruik maakt van de verbonden ademhaling, waarbij het geheel van elementen (zoals ook de setting en muziek) het zo diepgaand en helend maken.
Moving towards wholeness
De naam Holotropic Breathwork™ stamt van de Griekse woorden ‘holos’ (heel) en ‘trepein’ (gaan naar), zodoende betekent het ‘bewegen in de richting van heelheid’, via ademwerk.
Ontwikkeld als therapeutische techniek als alternatief voor LSD
“Get high on your own supply!”
Holotropic Breathwork™ is een practice, of je kunt het beter een experience noemen, voor diegenen die openstaan voor de ervaring van ‘wholeness’ en ‘oneness’, benieuwd zijn naar andere lagen van ons bewustzijn en niet bang zijn voor een uniek, diep innerlijk proces van zelfheling.
Holotropic Breathwork™ is enorm krachtig en is in de eerste plaats als therapeutische methode ontwikkeld, als alternatief voor behandeling van psychische condities met LSD - daarover later meer. Holotropic Breathwork™ valt in de categorie: Getting (spiritually) high on your own supply.
Hoe is Holotropic Breathwork ontstaan?
Stanislav en Christina Grof.
Holotropic Breathwork™ is als gezegd ontwikkeld door psychiater Stan Grof en zijn vrouw Christina, - onder meer yogadocent, art docent en auteur - die zich voor dit werk hebben laten inspireren door een opmerkelijke bron, namelijk LSD.
LSD als vorm van psychotherapie
Stanislav Grof deed in de jaren ‘60 onderzoek naar de toepassing van LSD binnen psychotherapie, want er werden verrassend goede resultaten geboekt met dit geestverruimende middel. Het werk was met name gericht op patiënten die leden aan psychiatrische ziekten, verslavingen en chronische ziekten. Door in andere staten van bewustzijn te komen, bleken patiënten veel beter in staat te zijn met trauma’s om te gaan en ze ook daadwerkelijk te kunnen helen.
De ‘War on Drugs’
En toen werd LSD eind jaren ‘60, tijdens de ‘War on Drugs’ onder het Nixon-regime verboden. Grof moest dus op zoek naar een alternatief , om het onderzoek toch voort te kunnen zetten. Bij de observaties van patiënten onder invloed van LSD, had Grof opgemerkt dat er veranderingen waren in hun adempatronen, op bepaalde momenten in het proces. Dit vormde de aanleiding, of de inspiratie, om dit verder te onderzoeken en ontwikkelen.
Breathwork als alternatief, dezelfde psychedelische effecten
Holotropic Breathwork™ werd geboren als een nieuwe, volledig natuurlijke manier om veel van dezelfde psychedelische en therapeutische effecten en voordelen te behalen die LSD bij hun patiënten had. Inmiddels zet ‘Grof Transpersonal Training’ het werk van de Grofs voort door Holotropic Breathwork™ facilitators op te leiden zodat het werk kan worden verspreid over de hele wereld.
Stanislav Grof aan het woord over ‘holotropic states of consiousness’:
Welke techniek pas je toe bij Holotropic Breathwork?
Tijdens Holotropic Breathwork™, dat altijd wordt begeleid door een gecertificeerde facilitator, ga je - simpel gezegd - 3 uur sneller ademen, waardoor je een verruimde staat van bewustzijn bereikt.
Verbonden ademhaling
Het is een vorm van ‘verbonden ademhalen’ zoals dit ook wordt toegepast bij bijvoorbeeld Transformational Breath® (ontwikkeld door Judith Kravitz), maar dan toch weer anders. ‘Verbonden’ houdt in dat je de pauzes die normaal vallen na de in- en uitademing weglaat, je laat de in- en uitademingen dus direct in elkaar overvloeien. Het wordt zodoende ook wel ‘circular breathing’ genoemd.
Je ademt sneller of dieper dan normaal en beïnvloedt hiermee de zuurstof en CO2 in je lichaam, als ook allerlei andere processen in je lijf. Deze manier van ademen, en helemaal door dit langdurig zo te doen, heeft een enorme invloed op je mentale, fysieke, emotionele en spirituele zijn. Je rationele brein wordt tijdelijk uitgeschakeld: je ademt zelf letterlijk uit je hoofd en krijgt er een intense ervaring voor terug, die zich zowel op fysiek, mentaal, emotioneel als spiritueel niveau kan manifesteren. Lees verderop welke effecten er tijdens een sessie kunnen optreden.
Innerlijke wijsheid: je innerlijke gids wijst de weg
Tijdens Holotropic Breathwork™ wordt je eigen innerlijke wijsheid geactiveerd, die vanzelf naar bovenkomt zodra je begint met ademhalen. Tijdens een sessie kan je ineens meer gaan ademen, dieper, lichter of juist eventjes stoppen met ademen. Dat is allemaal oké en aan je innerlijke gids, die je gegarandeerd hierin gaat begeleiden. Je hoeft je er ‘slechts’ aan over te geven.
Die innerlijke wijsheid valt niet te sturen, jouw ziel weet exact wat goed is voor je en wat je nodig hebt op dat moment. Je kunt een intentie zetten voor een sessie, maar dit is geen garantie dat dit onderwerp ook ‘behandeld’ wordt tijdens jouw ademsessie. Er zit veel opgeslagen in ons systeem op een onderbewust niveau. Dit doet onze natuur om ons te doen laten overleven, gevoelens worden onderdrukt, trauma’s worden opgeslagen. Door een sessie te ondergaan, kan alles wat in je ligt opgeslagen omhoog komen, waardoor het ook los kan komen, gevoeld, doorvoeld en zo geheeld kan worden. Waanzinnig hoe dit werkt.
Je werkt in paren: ‘Breathers’ en ‘Sitters’
Tijdens Holotropic Breathwork™ werk je altijd in paren. Er is een ‘sitter’, die naast je zit terwijl je ligt te ademen, jij bent dan de ‘breather’. De ‘breather’ ligt op een mat terwijl de ‘sitter’ ervoor zorgt dat de ‘breather’ zich gedurende het hele proces comfortabel en veilig blijft voelen en de hele sessie wordt ondersteund. Later op de dag wisselen de paren van rol, je mag dan ook een hele dag uittrekken voor één sessie. Er is te allen tijde een getrainde facilitator aanwezig om om de juiste begeleiding en instructies te kunnen geven.
Evocatieve muziek
Bij Holotropic Breathwork™ wordt ook gebruik gemaakt van evocatieve muziek, die je nog dieper het proces in helpt. Die muziek is ritmisch en intens (denk: drums en sjamanistisch-achtig gezang) aan het begin van de sessie en wordt meditatiever tegen het einde.
Creatieve expressie
De ademsessie zelf duurt 3 uur maar gaat net zo lang door na de muziek als de ademer nodig heeft. Na de ademsessie volgt nog een stuk creatieve expressie. Tekenen en schilderen zijn onderdeel van het proces, net als het delen van ervaringen met elkaar.
Wat zijn de effecten van Holotropic Breathwork?
De ervaring die je hebt tijdens Holotropic Breathwork™ is het beste te omschrijven als: overweldigend. Het is intens. De effecten kunnen op drie niveaus ervaren worden: fysiek, emotioneel en spiritueel. Wat je precies gaat ervaren, is altijd een verrassing. Geen sessie is hetzelfde, dat is een ding dat zeker is.
Fysieke effecten
Je kunt enorme fysieke ervaringen hebben. Denk aan tintelingen, verkrampingen, trillen, gillen, lachen, huilen, schudden, schokken en temperatuurveranderingen.
Emotionele effecten
Er kunnen allerlei herinneringen en emoties naar boven komen, die allemaal willen gevoeld worden. Verzin het, het kan gebeuren. Van intens verdriet naar grote euforie en alles wat ertussen ligt. It’s like a box of chocolates, you never know what you’re going to get.
Spirituele effecten
Je kunt (dit hoeft niet) spirituele ervaringen hebben tijdens Holotropic Breathwork™. Je komt in een staat van verhoogd bewustzijn en de effecten zijn vergelijkbaar met LSD of andere psychedelica, zoals magic mushrooms / truffels met de werkzame stof psilocybine, of ayahuasca waarbij DMT z’n werk doet. Je kunt gaan hallucineren of een mystieke of eenheidservaring hebben.
Trust the process
Holotropic Breathwork™ kan dus overweldigend zijn, soms geweldig, soms verschrikkelijk, maar laat je hier niet door ontmoedigen. Eén sessie kan gelijkstaan aan jaren psychotherapie, zo krachtig is het. Je doet het dus zeker niet per se voor de lol, maar de effecten en voordelen zijn evident en enorm.
Je bent altijd onder begeleiding en in veilige handen van een goede facilitator - doe dus je huiswerk en zorg dat je bij een getraind en ervaren persoon terecht komt. Hij of zij zal je door het proces begeleiden, van a tot z. Daarnaast is de adem ook een fantastische tool, in die zin dat je het zelf in de hand hebt. Je kunt altijd je adem kalmeren wanneer het overweldigend wordt, iets wat met psychedelica dan weer niet mogelijk is.
Wat zijn de voordelen van Holotropic Breathwork?
Ondanks dat het een intense ervaring kan zijn, heeft Holotropic Breathwork™ grote voordelen voor degenen die ervoor open staan. Dat kan op therapeutisch niveau zijn, maar ook op het vlak van persoonlijke ontwikkeling en het vergroten van je bewustzijn.
Groot psychotherapeutische effect
Omdat het is ontwikkeld als een manier voor patiënten om trauma te kunnen doorleven, patronen te kunnen doorbreken en oude emoties en herinneringen te kunnen integreren, is het een super effectieve methode, zowel losstaand als in aanvulling op psychotherapie.
Bewustzijn en persoonlijke ontwikkeling
Het is ook aangetoond dat het angst vermindert, waarbij je na een sessie een diep gevoel van innerlijke kalmte en creativiteit kunt ervaren. Bovendien vergroot het je bewustzijn, en dit kan ook blijvend veranderen na zo’n ervaring. Het is een waanzinnige manier om contact te maken met diepere lagen in jezelf, jezelf te doorgronden en te helen en groeien naar nieuwe niveaus. Dit kan zich uiten door een groter zelfvertrouwen, minder gevoelens van stress en meer duidelijkheid over persoonlijke issues waarmee je kunt worstelen.
““If the mind was capable of healing itself, it would have done so a long time ago.”
”
Zie ook: Reported Effects of Holotropic Breathwork: An integrative Technique for Healing and Personal Change, ©1997 Gilles Brouillette.
Zijn er risico’s verbonden aan Holotropic Breathwork?
In principe zijn er geen risico’s, mits je zorgt dat je het proces compleet en goed doorloopt, onder de juiste begeleiding. Er zijn drie onderdelen die erg belangrijk zijn en aandacht verdienen bij Holotropic Breathwork™.
Goede voorbereiding, begeleiding en integratie
Ten eerste is dat de voorbereiding, zodat je precies weet wat je gaat doen en wat er kan gebeuren. Het is erg belangrijk dat je je veilig voelt zodat je je kunt overgeven aan het proces. Set (mindset, intentie) & setting (veilige omgeving) zijn essentieel.
Ten tweede is de juiste begeleiding door een goed getrainde facilitator cruciaal. De ervaring kan erg diep en intens zijn als gezegd, dus je hebt iemand nodig die hier ervaring mee heeft en dit proces in goede banen kan leiden.
Als derde is de integratie en de support erg belangrijk. De ervaringen die je kunt hebben, vragen om goede integratie. Direct na de sessie, vandaar ook de creatieve therapie en het delen van ervaringen, maar ook in de dagen, weken, zelfs maanden na de sessie. Vergelijk je innerlijke wereld met zo’n sneeuwbol, die je tijdens een sessie hard door elkaar schudt. Het heeft even tijd nodig voordat alle sneeuwvlokjes weer (op de juiste plek) landen. Gun jezelf die tijd, en ook die begeleiding. Een goede facilitator begeleidt je hier ook bij.
Wanneer beter geen Holotropic Breathwork?
Holotropic Breathwork™ wordt niet aanbevolen bij bepaalde psychische aandoeningen zoals (vatbaarheid voor-) psychose, borderline, schizofrenie, glaucoom, en zwangerschap. Andere aandoeningen als astma en hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten kunnen soms wel in goed overleg.
De intense emoties die naar boven kunnen komen tijdens een ademsessie zijn ook een punt van aandacht. Dit is de reden waarom wordt aanbevolen om Holotropic Breathwork™ als onderdeel van een lopend therapietraject te laten zijn, zodat je professioneel geholpen en bijgestaan kunt worden bij het verwerken van intense emoties en/of pijnlijke herinneringen die kunnen ontpoppen.
Denk je nu: Holotropic Breathwork - dat wil ik ervaren
Als je ervoor openstaat: doen. Het gaat in elk geval een bijzondere ervaring zijn die je niet zal vergeten en de kans is aanwezig dat je er als een ander mens uitkomt. Stap één is: zoek een goede facilitator. Iemand die goed getraind is en veel ervaring heeft met het begeleiden van mensen in intense persoonlijke processen. Als je iemand vindt die je kunt vertrouwen en waarbij je je veilig voelt, is het enige wat jij hoeft te doen: je overgeven aan het proces. Just breathe…!
Meer info op de officiële website: Holotropic.com, of de website van Stanislav Grof himself.
Het boek (NL en ENG) van Stanislav en Christina Grof over Holotropic Breathwork™:
Podcasts over Holotropic Breathwork
Hieronder twee podcasts over Holotropic Breathwork™ voor als je meer wilt weten. Tim Ferriss interviewde Stan Grof zelf over zijn werk. Zie onder.
De podcast van Take A Deep Breath is ook de moeite waar als je meer over Holotropic Breathwork™ te weten wilt komen. Diana Medina is een senior teacher en adviseur bij het Grof Institute aan maakt al sinds 1999 deel uit van de staf van Grof Transpersonal Training.
