Hartcoherentie bij de behandeling van PTSS en trauma
Katrien Geeraerts, hartcoherentietherapeut en ademcoach.
Hartcoherentie is een eenvoudige en meetbare ademtechniek die je in staat stelt om meer innerlijke rust en veerkracht op te bouwen. In het bijzonder wanneer je kampt met onderliggend trauma en langdurige stress, kan hartcoherentie een heel dankbare techniek zijn om een ontregeld brein en zenuwstelsel terug in balans te krijgen. Terug naar een veilige modus, om zo ruimte te creëren voor het gevoel (van veiligheid) en het verwerkingsproces.
Om te leren hoe dit in zijn werk gaat, ging ik een dag op bezoek bij Katrien Geeraerts, hartcoherentietherapeut en ademcoach - tevens auteur van het boek Blijven Ademen, dat gaat over hartcoherentie, en Melissa Horlait, klinisch psychologe en integratief traumatherapeut. Samen geven zij de training ‘Hartcoherentie & Trauma voor professionals’.
“Hartcoherentie is een wetenschappelijk bewezen manier om ingang te vinden naar het lichaam.”
Hartcoherentie bij traumaverwerking
Katrien Geeraerts (rechts op de foto) en Melissa Horlait (hiernaast) tijdens hun training Hartcoherentie & Trauma voor professionals.
Hartcoherentie is een ademtechniek gecombineerd met positieve emoties, die gericht is op het kalmeren en balanceren van het zenuwstelsel, het verbeteren van de communicatie tussen het hart en de hersenen, en het vergroten van fysieke, mentale en emotionele veerkracht.
De techniek wordt veel ingezet bij chronische stress, hyperventilatie en burn-out, zie daarvoor ook het boek Blijven ademen, hartcoherentie als antwoord op burn-out, hyperventilatie en stress, geschreven door Katrien Geeraerts samen met hartcoherentietrainer Louis van Nieuland. Voor mensen met trauma kan hartcoherentie ook verschillende voordelen bieden, dat is waar deze training uitgebreid op ingaat. Denk aan:
Stressreductie
Hartcoherentie helpt de (post-traumatische) stressrespons van het lichaam te verminderen. Door ademhalingsoefeningen en het focussen op positieve emoties kan het autonome zenuwstelsel in balans worden gebracht, wat resulteert in minder gevoelens van stress, angst en spanning.
Emotionele regulatie
Hartcoherentie bevordert een coherent hartritme, wat helpt bij het reguleren van emoties. Dit kan enorm waardevol zijn voor mensen die worstelen met de emotionele gevolgen van trauma.
Verhoogd zelfbewustzijn
Door middel van hartcoherentie-oefeningen vergroot je je (lichaams)bewustzijn en leer je beter naar je lichaam en emoties te luisteren. Hierdoor ontwikkel je steeds meer inzicht in hoe trauma je beïnvloedt.
Verbeterde mentale helderheid
Een ‘hartcoherente’ staat van zijn verbetert cognitieve functies en zorgt voor meer mentale helderheid. Dit kan helpen bij het verwerken van trauma en het nemen van betere, weloverwogen beslissingen.
Verbeterde fysieke gezondheid
Hartcoherentie verbetert je algehele gezondheid door o.a. je immuunsysteem te versterken, stressniveaus te verminderen en de bloeddruk te verlagen - wat anders kan worden beïnvloed door trauma.
Therapeutische begeleiding van trauma, middels hartcoherentie
Wanneer je te maken hebt met trauma wil je hier liefst onder zorgvuldige begeleiding van een professional aan werken. De vraag is: welke vorm van therapie is geschikt? Waar en bij wie start je?
Het valt op dat er een flink aantal psychologen en psychotherapeuten deelnemen aan de training Hartcoherentie & Trauma voor professionals. Zij hebben uiteraard al veel kennis van, en ervaring met het begeleiden van mensen met trauma. Echter, ze geven hierbij aan het ‘lijf’ te missen. Dergelijke therapie wordt met name cognitief benaderd, terwijl trauma in feite een onopgeloste reactie is van het autonome zenuwstelsel. Dit vraagt dan ook altijd om (óók) een somatische benadering. Bovendien, een gevoel van veiligheid - wat essentieel is bij trauma - kan uiteindelijk alleen gevonden worden in het lichaam, in het gevoel.
Deelnemers aan de training zijn op zoek naar praktische tools om het hoofd met het lichaam te kunnen verbinden en om het lichaam ook mee te kunnen nemen in (anders voornamelijk cognitief gerichte) therapie. Dit is iets waaraan hartcoherentie een grote bijdrage kan leveren.
“De verwerking van trauma gebeurt 80% ‘bottom-up’.”
Het belang van een holistische aanpak bij trauma
Melissa Horlait, klinisch psychologe en integratief traumatherapeut die deze training samen met Katrien Geeraerts verzorgt, benadrukt dit. “De verwerking van trauma gebeurt 80% ‘bottom-up’, dus vanuit het lichaam. Een holistische en integratieve aanpak is dan ook essentieel.”
Hartcoherentie is een laagdrempelige en wetenschappelijk manier om een ingang te vinden naar het lichaam. Het stelt je in staat het hart met het brein te verbinden. En aangezien hartcoherentie voor balans, rust, helderder denken en emotionele stabiliteit zorgt, ontstaat er ruimte. Precies die ruimte is nodig om - stapje voor stapje - bewegingen te kunnen maken richting herstel.
Hartcoherentie toepassen in de praktijk
“Hartcoherentie is niet enkel een zeer behulpzame techniek voor een cliënt”, geeft Melissa aan. “Het begint altijd bij jezelf als therapeut. Hartcoherentie is een krachtige techniek om jezelf te reguleren en ervoor te zorgen dat jij in een kalme, stabiele staat bent wanneer je een cliënt ontvangt. Het gevoel van veiligheid van een cliënt is essentieel, en dit begint bij de kalmte, openheid en veiligheid die jij als therapeut uitstraalt.”
Verder wordt duidelijk dat hartcoherentie in het geval van trauma niet werkt via een strak stappenplan. “Het is heel belangrijk om te allen tijde het tempo van een cliënt te eren en te volgen”, aldus Melissa. “Een simpele ademhalingsoefening kan al veel triggeren bij mensen die te maken hebben met trauma. Wanneer je hartcoherentie integreert in coaching of therapie, doe je dit altijd afgestemd op de cliënt. Het is heel persoonlijk, en je bekijkt sessie per sessie wat je inzet, en in welke vorm en intensiteit.”
Hartcoherentie is daarmee ook altijd onderdeel van een holistisch behandelplan, waarin verschillende technieken en methodieken aan bod komen.
Tools die helpen bij hartcoherentie
Het fijne aan hartcoherentie is, dat je het - eenmaal ermee bekend - altijd en overal kunt toepassen. Een cliënt kan het geleerde dus meenemen naar huis om ook thuis te kunnen bewegen naar een gevoel van kalmte en veiligheid, en op dagelijks niveau stress en emoties beter te kunnen reguleren.
Er zijn diverse praktische tools op de markt die je helpen bij de beoefening van hartcoherentie. “Zo’n toestel kan van grote meerwaarde zijn”, geeft Katrien Geeraerts aan. “Een tool biedt ten eerste goede en makkelijke begeleiding en een stok achter de deur, waardoor je meer gaat oefenen. Ook bieden diverse tools de optie tot biofeedback, waardoor je direct de effecten op je lichaam kunt zien. Dit kan zeer behulpzaam zijn voor mensen, meten is weten. Tot slot ga je je door regelmatige beoefening, waar een tool je bij helpt, beter voelen. Je gaat merken dat het regelmatig doen van hartcoherentie-oefeningen daadwerkelijk een zeer positief effect heeft op je gemoedstoestand.”
Tools bij hartcoherentie
De volgende tools zijn geschikt voor de beoefening van hartcoherentie:
Pebbles
Pebbles werkt als een ademcoach in je hand. De tool begeleidt je op basis van trilling, en kan ook je hartritme en HRV (biofeedback) meten. De trilling werkt erg fijn en krachtig, het geeft directe ontspanning. Bovendien zijn het er twee, een voor elke hand. Dit stimuleert beide hersenhelften en versterkt de ontspannende ervaring. Lees meer over Pebbles op The Breathwork Movement.
Of ga direct naar de website van glimp.health. Gebruik de code TBM voor €10 korting.
Moonbird
Moonbird is - net als Pebbles hierboven - een mooi vormgegeven en slimme ademtool. Hij begeleidt je in een kalm ademtempo waardoor je snel ontspant of in slaap valt. Moonbird kan ook je hartslag en coherentie meten, zodat je kunt volgen hoe je interne veerkracht steeds meer wordt vergroot. Lees meer over moonbird op The Breathwork Movement.
Of ga direct naar moonbird.life. Gebruik de code TBM5 voor €10 korting
Inner Balance Trainer (HeartMath)
De Inner Balance™ Trainer is ontwikkeld door HeartMath Institute - een Amerikaanse organisatie die al ruim 30 jaar onderzoek doet naar de hart-brein connectie. Deze tool is specifiek gericht op hartcoherentie: je kan op een simpele en super effectieve manier je interne (zenuwstelsel) balans herstellen, dankzij je adem en positieve emoties. Door de Inner Balance Trainer aan je oor te hangen, kan je exact meten hoe jouw lichaam vooruit gaat. Lees meer over de Inner Balance Trainer op The Breathwork Movement.
Of ga direct naar www.heartmathbenelux.com. Gebruik de code breathworkmovement voor 5% korting.
Zenspire
Dit is een erg simpele, maar daardoor juist een hele fijne ademtool. Zenspire begeleidt je via trilling, geluid en/of licht. Er zijn drie modi: balans, slaap of kids. En juist die eenvoud (geen techniek, geen biofeedback, simpelweg aanzetten en ademen), maakt het een fijne tool. Je kijkt, luistert of legt hem op je borst om mee te ademen op de trilling (fijn!). Lees meer over Zenspire op The Breathwork Movement.
Of ga direct naar www.ags-lab.com om Zenspire te bestellen.
Kijk voor meer fijne ademtool in de shop!
Kijk hier voor meer informatie over Katrien Geeraerts en haar opleidingen gericht op Hartcoherentie, Hyperventilatie en HRV voor professionals.
Bekijk ook:
In Het Grote Ademoefeningen Boek deel ik de 20 beste ademhalingsoefeningen en daarbij álles wat je moet weten over hoe je je adem kunt inzetten voor snelle stressvermindering, betere nachten, meer energie en focus, minder pijn, minder angst, meer emotionele balans en en leven volgens je hart.
In maar liefst 90 pagina’s ontdek je alles wat je nodig hebt voor een lichter en luchter leven. Ervaar het zelf, je adem is een superkracht!
Bestel jouw exemplaar