Dit artikel gaat over een ademhalingstechniek genaamd Epiphora, waar ik tot voor kort nooit van had gehoord. Volgens de grondlegger van de methode, fysio- / hapto- / ademtherapeut Hans Timmerman, is het “de missing link in de zorg”.

Wat is Epiphora?

Epiphora is een krachtige techniek die in veel gevallen het verlossende antwoord blijkt te zijn bij whiplash, uitputting, chronische pijnklachten en fibromyalgie, reumatische klachten, migraine met aura’s, slaapproblemen en aanhoudende en vaak atypische spanningsklachten. Fysio- / hapto- / ademtherapeut Hans Timmerman is al ruim tien jaar bezig met het (door)ontwikkelen van de techniek, die zich al vele malen heeft bewezen als de ontbrekende schakel wanneer er sprake is van uitblijvend herstel.

Inmiddels heb ik me verdiept in de ademtechniek, gesproken met de grondlegger, én uiteraard de techniek zelf ervaren, zodoende kan ik zeggen: er zit een grote kracht en helende werking in. Dit artikel legt het allemaal uit, het is een flinke long-read geworden.

In het kort: de adem is mijn redding geweest toen ik langdurig uit de running was en tot vrijwel niets meer in staat was vanwege een post-commotioneel syndroom. Het was de adem die mijn hoofd vol zorgen heeft kunnen verstillen, mijn lichaam tot rust en herstel heeft kunnen brengen en mijn zenuwstelsel uit de hardnekkige kramp waar het niet uit leek te kunnen komen, heeft gehaald. Van zo’n beetje 24 uur per dag in fight-or-flight modus, terug naar elke dag een beetje meer in de rest-and-digest modus, dat deel van het zenuwstelsel waarin het lichaam in staat is zichzelf te helen en herstellen.

Ik ben hersteld dus. Uiteindelijk. Niet zonder slag of stoot. Wel dankzij de kracht van de adem. Toch kan/kon mijn hoofd nog steeds wel eens vastlopen. Voor mij het signaal dat ik rust moet pakken, en inmiddels heb ik genoeg tools in mijn toolbox om dat snel en goed voor elkaar te krijgen. Maar wat nou als ik niet meer vast zou hoeven lopen? Het klonk alsof deze techniek dat beloofde.

Hoe ik op het spoor van de Epiphora ademtechniek ben gekomen, wat het precies inhoudt en hoe het voor mij heeft gewerkt, lees je hier. Daarvoor neem ik je eerst kort mee terug naar het begin.

Hoe het allemaal begon… hersenschudding, whiplash, post-commotioneel syndroom

Zoals al benoemd, is de kracht van de adem op mijn pad gekomen toen een hersenschudding met als gevolg een post-commotioneel syndroom me langdurig uit de running haalde. Het was een pittige en onzekere periode waarin ik alles probeerde wat los en vast zat om beter te worden, alle denkbare artsen heb gezien en trajecten heb doorlopen, niets leek te helpen.

Tot ik op een dag nietsvermoedend en ‘bij toeval’ bij een intense ademhalingssessie terecht kwam. Die ene sessie heeft me omver geblazen. En die ervaring veranderde alles.

Mijn verhaal van die eerste sessie tot beterschap, lees je hier: Hoe de adem mij heeft helpen genezen van een hersenschudding / post-commotioneel syndroom.

“Een speciale ademtechniek genaamd Epiphora”

Dankzij The Breathwork Movement komen er dagelijks bijzondere mensen met evenzo bijzondere verhalen op mijn pad. Een voorbeeld hiervan is Steven Zwerink, die met zijn bedrijf Ademwinst ademcoaching, -trainingen en -workshops verzorgt. Dat ik Steven wilde ontmoeten, wist ik direct toen ik dit verhaal op zijn website las:

Ook ik had mijn ongeluk gehad in 2018, ook ik had de adem als tool ‘ontdekt’ op het pad naar beterschap. Maar Epiphora, daar had ik nog nooit van gehoord, zodoende ben ik naar Steven toe gegaan om hier meer, zo niet álles over te weten te komen.

Epiphora ‘les’ van Steven Zwerink, Ademwinst.nl

Steven en ik: twee adem-enthousiasten bij elkaar. Dat wil wel. Na het uitwisselen van flink wat overeenkomstige ervaringen, was het tijd om meer te leren over die techniek waarover ik op zijn website had gelezen: Epiphora. Als je daar in één klap je interne harde schijf mee kunt herstarten, dan moet iedereen dat weten, toch?

Wat is de Epiphora methode?

De Epiphora methode is sinds 2010 ontwikkeld door een Twentse fysio/hapto/ademtherapeut Hans Timmerman, zo legt Steven uit. Steven was bij hem terecht gekomen toen niets leek te helpen bij zijn whiplash-klachten als gevolg van zijn ongeluk en iemand riep: ‘Jij moet naar Hans!’. Dat bleek het meest rake advies dat Steven in tijden had gehad, het veranderde alles, direct. Volgens eigen zeggen werd zijn ‘harde schrijf in één keer opnieuw opgestart’.

Hans Timmerman is inmiddels gepensioneerd, maar nog steeds erg actief met de door hem ontwikkelde techniek. Momenteel schrijft hij een boek over de methode, vanuit de missie en wil de ademtechniek meer bekendheid te geven. Het kan met name mensen helpen die met hun klachten als whiplash, uitputting, chronische pijnklachten en fibromyalgie, reumatische klachten, migraine met aura’s, slaapproblemen en aanhoudende spanningsklachten in de medische wereld niet (goed) geholpen kunnen worden. En dat zijn er veel in ons land - en ook daarbuiten.

Epiphora kent elementen uit ademwerk, haptonomie, fysio/manuele therapie en transpersoonlijke psychologie. Het zijn allemaal disciplines die in Hans zijn ‘toolbox’ zitten en hij heeft hier die elementen uitgefilterd die tot optimaal resultaat leiden. Hans is de techniek immers al ruim tien jaar aan het ontwikkelen en heeft er al veel succes mee kunnen boeken.

Nadat ik bij Steven op bezoek ben geweest voor meer achtergrond en uitleg over de Epiphora-methode, heb ik ook Hans Timmerman zelf uitgebreid gesproken over de door hem ontwikkelde ademtechniek. Want uiteraard wilde ik naar de bron.

De Epiphora ademtechniek: hoe werkt het?

Ja, hoe werkt het, die techniek die bijna niemand (nog) kent? Zowel Hans en Steven hebben me in detail uitleg gegeven over de Epiphora ademhalingstechniek. Het filmpje dat je hier ziet is daar een samenvatting van.

Epiphora is een zelfgenezingsmethode die door middel van ademhaling en bepaalde houding / bewegingen een tekort aan bloedaanvoer in alle delen van de hersenen opheft. Hiermee kan je zelf je autonome zenuwstelsel positief beïnvloeden, met als gevolg het beëindigen van langdurige blokkades en verkrampingen in de bloedvaten in het hele lichaam. Die verkrampingen zijn vaak het gevolg van te lang in de alarmstand te staan, in constante staat van stress en alertheid, zonder dat je lichaam daar iets mee kan. Dat is velen wel bekend.

Je past de Epiphora techniek toe meteen na het wakker worden en vlak voor het slapen gaan, en eventueel nog tijdens een adembreak overdag.

Bloedaanvoer naar de hersenen via de Cirkel van Willis

De Epiphora-ademtechniek gaat uit van een verstoring van de bloedaanvoer en -afvoer van en naar je hersenen. Bijvoorbeeld na een Whiplash, bij hypermobiliteit of bij (overmatige) stress kan de bloedstroming door de twee slagaders in de nekwervelkolom flink afnemen.

Van groot belang hierbij is de bouw van de Cirkel van Willis. Dit is een vaatkring van slagaders midden in ons brein, die het halsslagadersysteem verbindt met de nekslagaders en zo de hersenen optimaal van bloed probeert te voorzien.

Als er in die Cirkel van Willis een verstoring of afwijking is, wat bij flink wat mensen (65%!) het geval blijkt, kan het zijn dat je bij een stremming in de nekslagaders bepaalde aandoeningen en klachten gaat ontwikkelen, of ze in stand zult houden. Je hele brein krijgt zo simpelweg niet genoeg bloed. Denk aan reumatische klachten, fibromyalgie, hypertensie, spastische darmen, (aura) migraine en whiplash-gerelateerde klachten.

Met de Epiphora ademtechniek in combinatie met bepaalde houdingen en bewegingen ben je zelf in staat de blokkades in de bloedstroom op te heffen en de ‘overleefkramp’ los te laten. Met als gevolg dat je lichaam in staat is om beter te functioneren en zichzelf te genezen.

Epiphora ademtechniek: rode en groene stoplichten

Hans omschrijft het blokkade-systeem middels rode en groene stoplichten. Staat je stoplicht op rood, stroomt er onvoldoende zuurstofrijk bloed naar je hersenen. Door de oefening te doen, kan je jouw stoplicht op groen zetten, waardoor de bloedaan- en afvoer in je nek weer normaal kan verlopen en je hersens weer het bloed en de zuurstof krijgen die ze nodig hebben.

De Cirkel van Willis is bij een derde van alle mensen goed gebouwd, maar, zo blijkt, bij twee derde zitten er afwijkingen in. Als er dan een stagnatie van bloedaanvoer vanuit de nek ontstaat, kan dit, in het geval van een slechte bouw van de Cirkel van Willis, leiden tot een tekort van bloedaanvoer in delen van de hersenen in het midden en achterhoofd. Dit kan vervolgens weer zorgen voor klachten waar de medische wereld vaak geen antwoord op heeft. Vooral na een ongeval met whiplash als gevolg, zoals bij Steven, kan een slecht aangelegde Cirkel van Willis voor veel klachten zorgen.

Waaraan herken je een rood stoplicht, lees: beperkte bloedaanvoer naar je hersenen?

De meest specifieke symptomen bij een afwijking in de Cirkel van Willis zijn: druk op je hoofd, een vreemd soort ‘trekgevoel’, huid/haarwortelpijn op je kruin, kou in je hele lichaam, overgevoeligheid voor licht, geluid en/of huidprikkels, concentratiestoornissen en wazig zien.

Hans geeft aan dat hij deze symptomen ziet bij 75% van alle mensen met de diagnose fibromyalgie syndroom. Hij legt het in deze video zelf uitgebreider uit.

Stress ondermijnt de bloedaanvoer en het zelfgenezend vermogen van je lichaam

Als er ergens in onze hersenen een gebrekkige bloedtoevoer is, gaat ons systeem altijd reageren met een stressreactie. Je zenuwstelsel zal, zeker als zo’n beperkte bloedtoevoer lang aanhoudt, zó strak in de overleef-stand gaan staan, dat het niet automatisch weer terug kan komen in de normale, ontspannen stand.

Je komt dus in een continue fight-or-flight-modus terecht en het lukt je zelf niet hieruit te komen, je zit klem in je eigen verkramping. Als dit bij jou het geval is (en ik herken hier persoonlijk álles aan ten tijde van mijn post-commotioneel syndroom), heeft het zelfgenezend vermogen van jouw lichaam geen kans zijn werk goed te doen.

Een vicieuze cirkel: een ‘Circus van Willis’

Je komt terecht in een vicieuze cirkel, want de beperkte bloedaanvoer vanuit je nekslagaders richting je hersenen (bij een slecht aangelegde Cirkel van Willis) zorgt voor een stressreactie en die stressreactie zorgt op haar beurt weer voor een verstoring van de bloedaanvoer. Hans gebruikt bij zijn cliënten ook regelmatig de term ‘Circus van Willis’, om de verstoorde balans uit te leggen.

Het is dus zaak, wanneer jij in deze vicieuze cirkel zit, deze te doorbreken en jouw ‘Epiphora-poort’ weer open te zetten, zodat je lichaam zijn helende werk kan doen en jij kunt herstellen van jouw klachten.

Openen van de Epiphora-poort: groen stoplicht

Wanneer je met de techniek jouw poort openzet en de bloedtoevoer weer goed op gang brengt, geeft jouw lichaam een signaal: je gaat gapen en tranen. Dit signaal vertelt je dat je van de stressmodus in de herstelmodus overgaat. Je stoplicht gaat dus - in Hans’ woorden: op groen.

Hier komt overigens ook de naam Epiphora vandaan. Wanneer je gaat googlen op de term ‘Epiphora’ kom je allemaal plaatjes tegen van huilende ogen. Epiphora betekent dan ook letterlijk ‘tranenvloed’, het overmatig tranen van de ogen. Wanneer je met de techniek de poort van bloedaanvoer weer weet open te zetten, open je dus ook de poort van het tranenvocht: Epiphora.

Mijn persoonlijke ervaring met Epiphora

Klinkt allemaal goed, maar werkt het ook zo? Dat wilde ik aan den lijve ondervinden, uiteraard. Met alle kennis en ervaring die ik inmiddels heb op het vlak van ademhaling en de werking van ons menselijk lichaam, deel ik graag mijn kijk op en ervaring met deze techniek.

Ten eerste: de Epiphora ademtechniek voelt wat vreemd, door de bewegingen in combinatie met de ademtechniek die je toepast. Je gaat op een matras liggen met je hoofd op en hoog kussen, en voert vervolgens bepaalde bewegingen en blaastechnieken uit - het ziet er flink raar uit. Daarnaast voelt het niet alleen vreemd aan, ik vond het in het begin ook ingewikkeld te onthouden wat je nu precies moest doen. De houdingen, de volgorde, het was even wennen.

Ik heb echter wel doorgezet, ik wilde onderzoeken wat de techniek doet en dat weet je niet na één keer beoefenen. Nou, in Stevens geval was dat wel zo (zijn ‘harde schijf startte in één keer weer op’), maar dit is, zo beaamt Hans ook, een uitzondering. Het effect merk je doorgaans pas na een tijdje.

Ik ben me gaan focussen op de basisprincipes van de techniek en het idee erachter: het openen van de Epiphora-poort en dus het bevorderen van de doorbloeding in je hoofd. Ik wil namelijk altijd weten wáárom dingen zijn zoals ze zijn, welke de natuurwetten eraan ten grondslag liggen en waarom dingen op een bepaalde manier werken.

Mijn eigen succesformule: Epiphora in combinatie met Wim Hof breathing

Ik vertelde Hans tijdens ons gesprek dan ook dat ik de bewegingen en houdingen voor het openen van de poort ben gaan toepassen, en hierna mijn ‘eigen’ dagelijkse adempractice op liet volgen: de Wim Hof ademhaling.

Het leek mij dat het stukje ademhaling binnen de Epiphora-techniek dient om je denkende hoofd tot bedaren te brengen om zo in diepe rust te komen om zo het zelfhelend vermogen van je lichaam te optimaliseren. Zoals ik weet dat bepaalde ademtechnieken dit briljant kunnen doen - in mijn geval is de Wim Hof techniek mijn ‘life saver’ geweest op weg naar beterschap tijdens mijn post-commotioneel syndroom.

Hans kon mijn gedachtegang en ervaring volledig ondersteunen. Het gaat bij Epiphora om het opheffen van blokkades van de bloedstroming in je nekslagaders, waardoor de doorbloeding richting je hoofd weer goed op gang komt. Mocht je dan een afwijking hebben in je Cirkel van Willis, heeft dit geen invloed meer op de doorbloeding van je hersenen.

Je werkt aan het openen van de poort - door bepaalde beweging/houding/ademhaling - en zakt vervolgens in diepe ontspanning, door het toepassen van een ademtechniek die dit bewerkstelligt. In deze ontspannen staat krijgt je lichaam de kans zichzelf te helen en herstellen.

Hans voegt hieraan toe:

“De Epiphora ademtechniek zorgt voor het openen van de doorstromingen naar het brein, en de ademtechniek daarbij zorgt voor het doorbreken van de overleefstand van je zenuwstelsel (sympathicus dominantie). Het openen van de poort is de sleutel, het ademen is de kracht van herstel.”

Door de basisprincipes te begrijpen en deze toe te passen, heb ik de techniek weten te combineren met de Wim Hof ademtechniek, die ik sowieso elke ochtend al toepas. Dit, in combinatie met het eerst openen van mijn Epiphora-poort, blijkt de sleutel tot (mijn) succes.

Mijn winst: beduidend minder overprikkeling en drukkende hoofdpijn

Ik was al genezen van mijn hersenschudding en post-commotioneel syndroom, in die zin dat ik alles weer kan doen in m’n leven wat ik wil doen. Het beperkt me niet meer in m’n doen en laten, echter heb ik nog steeds wel eens last van overprikkeling, slechte focus en een drukkende hoofdpijn bij overbelasting, voor mij een teken dat ik te hard ga en gas terug moet nemen. En dat is prima, maar eigenlijk helemaal niet prima: ik had hier zeker nog winst te behalen. Winst die - blijkbaar - verstopt zat in een ‘Circus van Willis’.

Sinds ik de Epiphora-techniek toepas en mijn poort zo openzet alvorens ik een ademtechniek ga doen - in mijn geval dus vaak Wim Hof - is mijn overprikkeling vrijwel niet meer aanwezig! Misschien zelfs wel helemaal niet, al vind ik het lastig om hier (al) harde en blijvende uitspraken over te doen. Het effect is in ieder geval positief en evident, en dat is een hoopvol gegeven voor iedereen met eerder benoemde klachten.

Hans legt de reden van dit effect aan me uit:

“De thalamus (belangrijke schakelkamer in je hersenen, simpel gezegd: je filter) krijgt weer genoeg bloed om de prikkels normaal door te geven aan de cortex, zodat de cortex weer neuroplastisch terug kan veren en prikkels normaal kan ontvangen. Dit zorgt voor een einde aan de overgevoeligheid voor prikkels.”

Wat kan Epiphora voor jou betekenen?

Als je - in mijn geval - weet wat je aan het doen bent, kennis hebt over de werking van je lijf en bepaalde ademtechnieken en bovendien goed luistert naar je lichaam, kan je dus goed zelf aan de slag om de bloedaanvoer naar je hersenen te optimaliseren.

Maar mijn advies is zeker niet: ga thuis lopen experimenteren. Je moet sowieso eerst weten wat Epiphora is en hoe je deze techniek kunt toepassen. Daarvoor kan je bij Hans terecht, je vindt meer informatie over Epiphora op de website van Hans: Personaltuning.nl. Steven Zwerink kan je als ademcoach en -trainer er ook alles over vertellen, kijk voor zijn details op Ademwinst.nl. Lees ook dit interview dat ik met hem had, over zijn persoonlijke verhaal en hoe zijn ongeluk hem Epiphora en dus de kracht van de adem heeft doen laten ontdekken.

Update: juni 2021
Inmiddels heb ik de opleiding bij Hans gedaan en ben ik Epiphora gecertifieerd. Ik pas Epiphora zelf toe, nu ook zonder de combinatie met Wim Hof. Mocht je Epiphora van mij (dus ook post-commotioneel syndroom ervaringsdeskundige) aangeleerd willen krijgen, weet dan dat ik online sessies geef, kijk bij Ademconsult voor meer info.

Als je denkt dat je met jouw klachten winst te behalen hebt, dan is dat waarschijnlijk ook zo. Bij mij heeft het in ieder geval wel zo uitgepakt! 🙌🏻