Wat doen ‘professionele ademhalers’ als het op ademhaling aankomt en hoe is de adem op hun pad gekomen? Hier het verhaal van Breathwork Biohacker (hoe je dat het beste kunt omschrijven, legt hij zo zelf uit) en oprichter van Breathwork Masterclass Kasper van der Meulen, die wereldwijd bekend is dankzij zijn uitgebreide en gedegen kennis en kunde over de adem.

Kasper heeft ook het voorwoord geschreven van mijn boek Jouw adem, jouw medicijn. Bekijk hier het inkijkexemplaar (incl voorwoord) of vind het boek op Bol.com.

Dit interview is ook als video opgenomen, je vindt deze onderaan het artikel.

Kasper van der Meulen, oprichter Breathwork Masterclass

Kasper van der Meulen is een bekende naam in de Nederlandse, maar ook de internationale ademscene. Hij is tevens een van mijn teachers, ik heb namelijk zijn Breathwork Masterclass gevolgd. Dit was een waanzinnig avontuur dat een prachtige deep-dive bood in alles wat met ademhalen, de fysiologie van het lijf, het zenuwstelsel en de wetenschap achter de ervaringen.

Ik kwam Kasper al jaren daarvoor op het spoor, al weet ik niet meer exact waar ik hem voor het eerst voorbij zag komen. Ik herinner me dat hij een oproep online (Facebook?) plaatste, die neerkwam op: “Pre-order mijn eerste boek! Het gaat over focus en concentratie en aangezien ik daar zelf uitdagingen mee heb, wil ik ontdekken hoe ik dit kan verbeteren en daag ik mezelf uit dit boek in een maand te schrijven, het gaat er komen!”. Dit vond ik zo’n bold move dat ik het boek, dat dus nog geschreven moest worden, direct heb besteld. Inmiddels is Mindlift - Mentale Fitness voor het Moderne Brein, een bestseller geworden, ook over de grens. En… fast forward: heeft Kasper ook het voorwoord geschreven van mijn boek!

Voordat Kasper aan zijn avontuur van breathwork en biohacking begon, werkte hij als biologieleraar. De fascinatie voor de werking van het menselijk lichaam, zat er altijd al in. Na het uitkomen van zijn boek is alles in stroomversnelling geraakt. Inmiddels is ‘The Breathwork Biohacker’ wereldwijd bekend.

Ik sprak Kasper over zijn werk, zijn drijfveren, zijn fascinatie voor de adem en de rol die hij met zijn Breathwork Masterclass aan het vervullen is. Op een prachtige manier overigens, Kasper is een inspiratiebron voor velen.

Zie ook:

Je noemt jezelf een ‘Breathwork Biohacker’, hoe zou je die term willen uitleggen?

Kasper: “Laat ik beginnen met de term ‘biohacking’. Biohacking is een manier van kijken, een levensvisie, waarbij je ervan uit gaat dat elk aspect van je leven te optimaliseren valt. Het ‘bio’ gedeelte staat voor het biologische systeem, dat de menselijke ervaring creëert.

Met biohacking leer je jouw biologische systeem te doorgronden en probeer je jouw menselijke ervaring te optimaliseren, door te kijken hoe je interventies (hacks) kunt toepassen op jouw biologische systeem. Stel: je wilt beter slapen, meer energie, een hoger libido of gewicht verliezen. Eerst kijk je dan naar de werking van jouw biologie, je onbewuste systeem, om hier vervolgens heel bewust een interventie te plaatsen, zodat je er meer uit kunt halen.

ADEMHALEN HEEFT DIRECT EFFECT

Dit is ook hoe ik tot ademhaling gekomen ben. Er wordt binnen de biohacking-scene veel gewerkt met technologie, voeding of supplementen en bij alles wat ik bestudeerde en testte, was het lastig te zien wat nou het echte effect was. Vaak zie je dit pas op langere termijn. Behalve bij de ademhaling, hiervan zie je het echte effect direct.”

“Ademhalen is de ultieme biohack en het is dan ook mijn missie geworden dit met de wereld te delen. Door mensen in de ademwereld, professionals maar in feite iedereen die nu geïnteresseerd raakt, te laten zien dat de wereld van spiritualiteit, het vinden van je levenspad, traumaverwerking, healing etc, enorm nauw verbonden is met de wereld van de wetenschap, biochemie en de werking van je zenuwstelsel. Die twee zijn voor mij altijd een geweest.

BEWUST ADEMHALEN VERBETERT JE ERVARING

Wanneer je gaat begrijpen hoe je biologie en je fysiologische systeem werkt en hoe die jouw verschillende staten van zijn creëren, dan wordt het duidelijk hoe je met je ademhaling heel eenvoudig je ervaring kunt gaan verbeteren en optimaliseren. Zo ga je vanzelf ook meer verbinding vinden met het emotionele en spirituele stuk. Veel mensen zien dat als ‘de andere kant’, maar voor mij is dat dus één ding.

Het is overigens vrij organisch ontstaan dat de twee onderwerpen, breathwork en biohacking, voor mij zijn samenkomen. Dankzij mijn boek Mindlift ben ik de afgelopen jaren veel gevraagd om te spreken op biohacking conferenties. In Mindlift raak ik verschillende biohacking onderwerpen aan, maar ik werd met name telkens gevraagd om te spreken over de adem als tool, er is veel vraag naar. Ik ben zodoende bekend geraakt als ademspecialist, en op dat vlak kan ik ook het beste van dienst zijn.”

Als biologieleraar was je altijd al bezig met fysiologie. Waar is voor jou het ‘ademkwartje’ gevallen?

“Dat heeft zeker even geduurd. Ik had een baan als leraar en zat slecht in mijn vel, ik was 35 kilo zwaarder dan nu, ik rookte, ik had allerlei verslavinkjes, was depressief, het ging gewoon niet goed met me.

Ik ben gaan graven en gaan schaven. Het verbaasde me dat ik al jaren biologie uit stond te leggen aan mijn leerlingen, maar niet hoe je er zelf invloed op kunt hebben. Als leraar ben je feitelijk een breinprogrammeur, maar niemand van mijn leraar-collega’s was bezig met hoe het brein nu eigenlijk werkt en hoe je de werking ervan kunt beïnvloeden.

BETER OMGAAN MET ANGST EN STRESS

Ik was in de tijd ook vertrouwenspersoon en sprak veel leerlingen die niet lekker in hun vel zaten. Goed in mijn vel zat ik zelf ook niet, zodoende besloot ik te onderzoeken hoe dit kan en wat je eraan kunt doen. In eerste instantie dook ik vooral in de wetenschap gericht op het cognitieve niveau en het verbeteren van leerprestaties, maar omdat ik veel werkte met leerlingen die angstig waren en stress- of depressieklachten hadden - en ik daar zelf dus ook mee te maken had - ben ik gaan zoeken naar hoe we beter met die stress en angst kunnen werken. Ik kwam er al vrij snel achter dat de adem een ingang was.

Ik ging met mijn leerlingen simpele maar effectieve ademhalingsoefeningen doen voor een toets. Maar ook kon ik leerlingen kalmeren wanneer ze in paniek waren. Simpelweg door mee te ademen en, puur intuïtief, voor te doen hoe de ademhaling te vertragen en te kalmeren: ‘Kijk naar mij, komt goed, relax’. Ik deed een adempatroon voor en dat de-escaleerde de persoon voor me. Als ik terugkijk, zie ik dat daar eigenlijk iets heel dieps in zat. De adem is de afstandsbediening van je zenuwstelsel en wanneer je iemand met jou mee kan laten ademen, dan neem je in feite iemands afstandsbediening over en kan je een ander tot rust brengen. Dit is een wonderlijk iets wat wij als mensen kunnen.

VAN WIM HOF NAAR HIGH PERFORMER’S COACHING

Ik kwam de adem dus al langzaam op het spoor, tot het moment dat ik nog een uitdaging zocht om mijn boek te schrijven. Ik was erg bang voor de kou, dus besloot met Wim Hof een workshop te gaan doen. Dat was het eerste contact met meer intensere ademhalingstechnieken en waar mijn grote ‘JA’ op de ademhaling kwam. Ik ben me er volledig in gaan verdiepen en ben ook lang vanuit de Wim Hof Methode actief geweest (als trainer van toekomstige instructors, red.). Zo is de bal gaan rollen.

Ik ben gaan reizen, was veel in Amerika omdat daar mijn boek uitkwam, en ging steeds meer werken met high performers, denk aan atleten, CEO’s en mensen bij defensie. Ik merkte al snel: ademhaling raakt alles en iedereen. Er is overal iets te doen met de ademhaling, ik heb me eraan overgegeven. Het is mijn pad geworden.”

Ik heb je ook ooit horen zeggen dat je niet meer verder wilde met de adem?

“Ja klopt, zo’n jaar geleden wilde ik de adem eigenlijk gedag zeggen! Ik ging me afvragen: ‘Waarom de hele tijd ademhalen?’. De reden dat ik zoveel met ademhaling heb gedaan, was omdat ik telkens werd uitgenodigd om erover te spreken. De vraag was groot en ik vind het altijd leuk om te spreken en les te geven. Dus als ik word uitgenodigd, dan kom ik.

Dat was een praktische reden, maar ik stelde die vraag steeds meer op een spiritueel niveau. Ik kwam op een punt dat ik nieuwe dingen wilde ontdekken en er uit wilde stappen, vanuit het idee: kijken wat er gebeurt als ik het helemaal loslaat.

ONTSTAAN BREATHWORK MASTERCLASS

Ik besloot om eenmalig al mijn kennis in vijf dagen te stoppen om zo dit aan een groep coaches over te kunnen dragen. Daarna zou ik klaar zijn! Ha, maar binnen een dag zat die training (Kaspers Breathwork Masterclass, red.) vol. Omdat ik toch van dienst wilde zijn heb ik er nog een georganiseerd: die zat ook direct vol. Zo ging dit door.

Ik merkte ook dat het zo’n waanzinnig fijne ervaring was om - voor het eerst - met coaches, dus professionals, te werken. De coaches gingen echt met de materie aan de slag en gaven feedback hoe goed het werkte voor hun cliënten, waarbij ik alleen maar kon denken: ‘Wat een eer dat ik die rol mag vervullen om het door te geven!’. Dus ja, ik ben me het afgelopen jaar tóch honderd procent gaan focussen op ademhalen, en… what a ride.”

Je kunt - gelukkig - niet om de adem heen. Waar zie je jouw Masterclass naartoe gaan?

“Een goede vraag, ik wilde de Breathwork Masterclass in eerste instantie heel vrij houden. Vijf dagen experimenteren en leren met mooie mensen van over de hele wereld. Maar ik merk toch dat er behoefte is van coaches om verdieping te vinden en hier samen stappen in te ondernemen. Als een tribe, want ik zag dat dit ontstond. Het is echt een hechte familie geworden, dat is heel bijzonder.

Het doel is om de komende jaren (relatief) kleine groepen high-committed ademcoaches op te leiden. Ik wil niet een opleiding zijn waar je een weekend heengaat, een certificaat haalt en dan ineens ademcoach bent. Dat is zonde, dan mis je een groot stuk. Ik wil mooie, gedegen educatie in elkaar zetten en de komende jaren zo’n honderd coaches opleiden.

OPLEIDING MET DRIE NIVEAUS

Het is een opleiding geworden met drie niveaus. Level 1, ‘Breathwork Biohacker’ is online te volgen en geeft een deep dive in de wetenschap, de biologie en fysiologie, het zenuwstelsel en hoe je dit alles met ademhaling kunt sturen en beïnvloeden.

Met level 2, ‘Breathwork Professional’, gaan we vijf dagen samen de diepte in. Dit is bijvoorbeeld voor fitnesscoaches, yogadocenten of andere coaches die een grote toolkit willen om echt professioneel mee aan de slag te gaan, zonder dat ze per se een certificaat nodig hebben. Bij level 3, ‘Masterful Breath Coach’ gaan we nog eens vijf dagen samen de diepte in, hierna krijg je een certificaat": ‘Masterful Breath Coach’.

De missie is om de verbinding te maken tussen de eeuwenoude spirituele beoefeningen en de moderne wetenschap.”

Als je elke dag met ademhalen bezig bent is de logische vraag: wat doe je zelf aan ademwerk?

“Ik doe eigenlijk vrij weinig, de ademhaling is meer verweven in mijn dag. Mensen zijn wel eens verbaasd dat ik niet uren op een dag op een kussentje zit. Ik ben heel pragmatisch hierin: whatever works.

Het begint ‘s morgens met een self-check-in, om te voelen hoe het met me gaat. Ik let dan in eerste instantie op de link tussen mijn hartslag en mijn ademhaling. In de tijd dat ik last had van angstige en depressieve gevoelens, was mijn hartritme erg onregelmatig. Om te kunnen checken of het wel goed ging met mijn hart, heb ik mezelf aangeleerd om het echt te kunnen voelen kloppen, op elk willekeurig moment. Een waardevolle skill besefte ik later, iets wat ik nu ook aan anderen leer tijdens mijn breathwork-lessen.

ADEMHALING EN HARTRITME

Je kunt zo gaan voelen in welke mate je hartslag samenhangt met je adempatroon. En hoe, wanneer je je adempatroon verandert, je hartslag meebeweegt. Deze twee zijn idealiter goed uitgelijnd met elkaar. Het zegt heel veel over hoe je ervoor staat, hoe goed je in je zenuwstelsel zit, hoe goed je hersteld bent of niet.

Dan check ik ook mijn co2-tolerantie door bijvoorbeeld een BOLT-score: ik adem uit en kijk hoe lang ik dit vast kan houden. Soms doe ik een maximale uitademing en kijk ik hoe makkelijk dit gaat, soms houd ik mijn adem even maximaal in in de ochtend, en dan check ik of ik daar extra druk en spanning van krijg, of dat het juist ontspant. Ik vind het interessant naar het hele scala te kijken. Ik kijk naar hoe goed ik ben hersteld van wat ik de dag ervoor heb gedaan, hoe goed ik geslapen heb en wat mijn hartritmevariabiliteit is. Dit voel ik eerst bij mezelf, mijn Oura-ring bevestigt dit vaak exact.

Op basis van hoe ik ervoor sta, kijk ik wat ik nodig heb. Ik doe zo’n vijf, tien, soms twintig minuten bewust ademwerk. Dat is nooit een techniek of methode, ik doe het puur op gevoel. Je kunt jezelf zelfs tegenwerken wanneer je je blindstaart op een bepaalde techniek, en je niet goed kijkt naar wat jij op dat moment nodig hebt. Ik leer mensen wel technieken aan, puur om via die technieken bij een bron van zelfbewustzijn te komen, daar gaat het om.

SUPERVENTILATIE EN MAXIMALE UITADEMING

Qua ademwerk vind ik superventilatie-oefeningen heel fijn, zoals een versnelde neusademhaling, als een breath of fire. Ik houd ook enorm van chanting en hummen. Inademen en dan op een vocale noot zolang mogelijk uitademen, dat werkt erg activerend. Ik doe ook veel lichaamswerk met mezelf, denk aan het oprekken van mijn middenrif.

De laatste tijd ben ik veel aan het experimenteren met een maximale uitademing, om zo mijn longen helemaal leeg te kunnen drukken en ook lang in deze leegte te kunnen blijven. Bij het inademen ga ik vervolgens heel langzaam mijn ademsysteem weer uitvouwen: van diep in mijn bekken tot boven in m’n borst. Zo heb ik ook ‘opeens’ geleerd een vacuüm te maken met mijn middenrif.

Dat is hoe ik werk: ik kom iets op het spoor, ik krijg een fascinatie en ik ga dat een tijd lang helemaal uitpluizen en uitdiepen. Het is een creatief proces, niet alleen functioneel.”

Wat zou jij voor advies willen geven aan mensen die nieuw zijn met ademwerk?

“Zoek altijd naar het laaghangend fruit. Als je geïnteresseerd bent in ademwerk, is dat altijd met een reden. Je zoekt naar verbetering van de kwaliteit van leven. Kijk naar wat de minste moeite kost en je het leukste vindt om te doen om die verbetering te ervaren.

Stel dat je zoekt naar meer energie, dan is de eerste en makkelijkste manier door te kijken naar hoe je ademt tijdens je slaap. Als je met je mond open slaapt, heb je eigenlijk al acht uur aan suboptimale ademkwaliteit in een etmaal. Tape je mond dicht om zo weer in contact te komen met de neusademhaling.

SWITCH VAN MOND NAAR NEUS

Ook voor iedereen die leeft met stress of angstigheid - en dat is een hele grote groep - is de eerste stap te kijken op welke momenten je niet kunt neusademen. Is dat ‘s nachts, overdag, tijdens het wandelen? Je hoeft niet eens een oefening te doen, het gaat erom dat je je er bewust van wordt om primair door je neus te ademen en niet door je mond. Je neus is gemaakt om mee te ademen, niet je mond. Het heeft talloze voordelen, dus maak de switch.

VERLENG JE UITADEMING

De volgende stap is om een paar keer per dag een minuut of vijf te gaan zitten en heel bewust je uitademing te vertragen ten opzichte van je inademing. Je neemt een ademteug in en verlengt door getuite lippen, als door een rietje, gecontroleerd je uitademing.

Ik kan weken praten over waarom deze twee dingen, neusademhaling en je uitademing vertragen, zo goed voor je zijn. Het zijn bovendien de meest wetenschappelijk onderbouwde manieren om je systeem te sturen. Je traint hiermee vooral de ontspanningsreactie en dat is wat de meeste mensen zoeken en ook de reden waarom er zoveel aan yoga en mindfulness wordt gedaan. Ademhaling is dé manier om die ontspanning te vinden.”

Zie ook de mini breathwork Masterclass van Kasper: Hack Your State, waarmee je direct zelf aan de slag kunt.

Wat als je in ademwerk zoekt naar emotionele heling en persoonlijke groei?

“Zoek dan altijd iemand op waar je je veilig bij voelt en die begrijpt hoe dit proces werkt. Zowel emotioneel, qua set en setting, maar ook qua wetenschap. Ik raad niet zo snel mensen aan in dit veld om een ademsessie bij te ervaren, omdat niet iedereen echt weet hoe het werkt. Wat mij betreft is het belangrijk te begrijpen wat er gebeurt in je lichaam met zuurstof en koolstofdioxide en hoe je zenuwstelsel reageert.

Ik raad aan om te gaan shoppen: kijk niet alleen op een website, maar houd kennismakingsgesprekken met verschillende mensen en kijk bij wie je je goed voelt. Je gaat heel diep en persoonlijk werk aan en je wilt in goede handen zijn. Ook al is het maar voor één sessie, in één zo’n sessie kan veel gebeuren. Je ziet steeds meer ademcoaches verschijnen en ik hoor ook steeds vaker minder positieve ervaringen van mensen die een ademsessie hebben gedaan. Dat is zonde, dus kijk goed rond. Als je echt gaat werken met jouw emoties is de veiligheid essentieel.”

Je ziet steeds meer ademcoaches online werken, hoe sta jij hierin?

“Ik vind het onverantwoord om echt diep ademwerk online te doen. Het kan gebeuren dat iemand flauwvalt of een emotionele release krijgt. Als ademcoach weet je precies wat je hiermee kunt doen, maar als je achter een scherm zit, kan je dit niet goed begeleiden. Dat wil je ook niet als coach.

Er zijn zelfs ademcoachopleidingen die volledig online verlopen en degene die jou certificeert heeft jou dan nog nooit met andere mensen aan het werk gezien. Dan kunnen er best soms scary dingen insluipen.

De populariteit van ademwerk zorgt er ook voor dat iedereen die erbij betrokken is, een hogere mate van verantwoordelijkheid heeft te dragen. Er hoeft maar één ding echt mis te gaan, en dit mooie werk staat in plaats van positief, ineens negatief in de schijnwerper. Die verantwoordelijkheid moeten we met z’n allen dragen.”

Wat heeft ademwerk jou persoonlijk gebracht?

“Contact met mijn gevoel is de kern. Mijn lichaam, emoties en hart kunnen voelen en weten hoe ik met mijn eigen lijf kan werken. Ik heb zoals bijna alle mannen (en ook vrouwen) van mijn generatie steeds meer de beweging gemaakt van mijn hart naar mijn hoofd: alles vanuit het cognitieve en de ratio benaderen, veel nadenken, het afkeuren van emoties en vooral onderdrukken wat er te voelen valt.

Door met je ademhaling in te tunen kun je de staat van je lichaam in z’n volledigheid ervaren en ook uitvergroten en verrijken. De ademhaling is de ingang naar alles wat in je ligt. Alle herinneringen, alle emoties, alle energie, alle potentie: het zit allemaal in ons.

VAN HOOFD NAAR HART

Vaak komen we daar niet omdat er een mentale blokkade is richting voelen. Want ja, als je gaat voelen kun je ook ‘nare’ of ‘enge’ dingen gaan voelen, en dat is iets wat we liever vermijden. Maar als je die onprettige gevoelens onderdrukt, onderdruk je eigenlijk ook de stroom van positieve energie, de fijne dingen, het enthousiasme.

Kortom, de ademhaling was de eerste modaliteit die me echt in contact bracht met mijn gevoel, mijn lichaam en mijn potentie. Zelfs met een veel spiritueler proces dat voordat ik met ademhaling bezig was helemaal niet op mijn pad was.

Een mooie uitspraak in dit kader kwam van een van mijn cursisten, een oude man van in de tachtig, die zei: ‘Ik heb er veertig jaar over gedaan om een reis van dertig centimeter te maken: van mijn hoofd naar mijn hart’.”

Tot slot, welke drie boeken kan jij aanraden?

“Hét boek dat ik iedereen aanraad, is De Meeste Mensen Deugen, van Rutger Bregman. Dit is een ongelofelijk inspirerend boek omdat het ingaat op onze evolutie en over wie wij eigenlijk zijn als mens.

Ik lees vrij weinig boeken over ademhalen, althans, ik lees eerder de medische tekstboeken zoals The Psychology and Physiology of Breathing. Daar kom je bijna niet doorheen, maar dat vind ik dus leuk. De meer populaire boeken over ademhalen vind ik vaak minder interessant, al is het boek van James Nestor, Breath, echt heel goed. Er staan ook wat mensen in die ik ken, dat is heel leuk te lezen. James heeft ons een enorme dienst bewezen met dit boek. (Inmiddels ook in het Nederlands verkrijgbaar, met de titel: Het Nieuwe Ademen, red.).

Als ik er nog een mag aanraden, is dat Born To Run. In het boek zit één ‘golden nugget’ wat betreft de ademhaling: namelijk dat wij mensen bewust ons middenrif kunnen sturen en controleren.

Born To Run gaat in op het moment dat mensen in de evolutie rechtop zijn gaan staan en op dieren zijn gaan jagen. Doordat mensen bewust de ademhaling kunnen vertragen en controleren tijdens het rennen en jagen, hebben we een groot voordeel ten opzichte van dieren. Zij kunnen dit niet, en kunnen zich letterlijk dood ademen. Hun pasritme is namelijk gekoppeld aan het middenrif. Dus wanneer mensen bijvoorbeeld een gazelle opjagen, slaat hun ademhaling op hol en moet het dier op een gegeven moment rust nemen. Wij mensen kunnen bewust een tragere neusademhaling aannemen, waardoor we dagen kunnen blijven rennen.

Dit boek bracht me enorm veel inzichten, die wederom neerkomen op de grotere vraag: wie zijn wij als mens, waar komen we vandaan en waar gaan we naartoe.”

Breathwork Masterclass

Als je alles wilt leren over de adem, het zenuwstelsel en de menselijke fysiologie, is Kaspers Breathwork Masterclass dé training die je wilt volgen.

Level 1 van zijn opleiding is online beschikbaar, in zowel het Nederlands als Engels. Je volgt Level 1 als je verder wilt met Level 2 en 3 (opleiding op locatie), maar je kunt Level 1 ook op zichzelf staand volgen, als een naslagwerk voor het leven.

Kortom, als je echt een deep dive wilt maken in de werking van het menselijke systeem en hoe dit gerelateerd is aan de ademhaling, is deze zeer uitgebreide masterclass van onschatbare waarde.

Kasper van der Meulen - The Breathwork Biohacker

Kijk voor meer info over Kasper en zijn werk op Breathworkmasterclass.com.
Volg Kasper op Instagram via @kaspersfocus.