Het grootste wapen tegen stress, is kalm en ontspannen ademhalen. Maar hoe werkt dit precies? En wat kan jij doen om minder stress in je leven te ervaren?

Ik vroeg het aan Kasper van der Meulen, een van Nederlands bekendste ademtrainers (ook ver over de grens trouwens), die met zijn Breathwork Masterclass al vele mensen (inclusief mijzelf) heeft opgeleid in de wondere wereld van de ademhaling, het zenuwstelsel en biohacking, zowel wat betreft de praktische uitvoering als de fysiologie en wetenschap die erachter schuilt.

Kasper heeft ook het voorwoord geschreven van Jouw adem, jouw medicijn. Bekijk hier het inkijkexemplaar (incl dit voorwoord) en bestel het boek op Bol.com of Bruna.nl.

Kasper startte zijn carrière als biologieleraar; een fascinatie voor de werking van het menselijk lichaam heeft hij altijd gehad. Later kwam hier de motivatie bij om op kernniveau te begrijpen hoe wij als mens zelf invloed kunnen uitoefenen op onze eigen biologie, toen hij zelf met overmatige stress en angsten kampte en vastberaden was hier een oplossing voor te vinden. Zo geschiedde.

Kasper, je komt ‘van ver’ begrijp ik…

‘Dat kun je wel zeggen. Ik was het grootste deel van mijn leven een angstig wrak. Al op mijn 5e ging ik voor het eerst in therapie, en in de daaropvolgende 30 jaar worstelde ik met angst, piekergedachten en chronische stress. Op een gegeven moment werd zelfs de diagnose ‘paniekstoornis’ gesteld en kreeg ik medicatie. Er zijn tijden geweest dat ik nauwelijks het huis uit kon zonder een paniekaanval te krijgen.

Tijdens die periodes van angst en mentale uitdagingen werkte ik als biologieleraar op een middelbare school. Hier zag ik dat niet alleen ik met mentale problemen kampte, maar ook dat kinderen op steeds jongere leeftijd gestrest raakten. Het deed me pijn om te zien hoe universeel deze strijd is geworden: vrijwel iedereen lijkt last te hebben van angst en overmatige stress.’

Hoe dealde je hiermee?

‘Vanuit mijn perspectief als biologieleraar wist ik dat er een onderliggend principe moest zijn, en ik was vastbesloten om dit te vinden. Zodoende ben ik in de afgelopen 10 jaar zo’n beetje elke ontspannings- of biohacking-techniek die ik kon vinden gaan onderzoeken en uittesten. Ik ging in de leer bij, en samenwerken met diverse meditatie-, ademwerk-, hypnose-, trauma- en biohackingexperts, en dit heeft me veel inzichten opgeleverd.

Als het op stress aankomt, gaat het in feite om drie kernprincipes:

1: Wat wij ervaren als stress is onze reactie op een reeks (meestal externe) omstandigheden.
2: De kwaliteit van deze reactie wordt bepaald door de staat van ons zenuwstelsel.
3: We kunnen de staat van ons zenuwstelsel reguleren met bewuste interventies.’

Zie ook:

Bewuste interventies zeg je, wat kunnen we dan doen?

‘Wat interessant hierin is, is dat onze staat van zijn altijd ook een ‘staat van adem’ creëert. Denk er maar over na: als je opgelucht bent neem je een diepe zucht, als je ontspannen bent adem je rustig, als je actief bent adem je snel, als je moe bent gaap je, als je gestresst bent adem je snel en oppervlakkig.

Zo heeft elke staat van zijn een specifiek adempatroon, die je direct en onbewust kunt herkennen. Denk maar aan die ene zucht van je partner die jou feilloos vertelt of je een gezellig weekend gaat hebben… De staat van je zenuwstelsel bepaalt dus de staat van je adem. Dit klinkt logisch, toch zien we hierbij vaak iets over het hoofd. Namelijk dat het ook omgekeerd werkt. Het is tweerichtingsverkeer.’

Tweerichtingsverkeer, leg dat eens uit

‘Je staat van ademhaling creëert ook je staat van zijn. Dat wil zeggen: wanneer je leert om je adem bewust te sturen, leer je ook je staat van zijn bewust te sturen. En kan je jezelf dus ook minder angstig of gestresst doen voelen. Verander je ademhaling, verander je staat van zijn, verander je leven…

Maar let wel: dit klinkt super simpel, maar helaas is het vaak ook zo dat hoe simpeler het principe is, hoe lastiger het is om het echt goed toe te passen. Zeker gezien het veld van ademhaling vol zit met vage taal, misvattingen, en hypes. 

Er zijn inmiddels vele wetenschappelijke publicaties die kraakhelder aantonen hoe goed bewust ademen werkt. Dat is super, maar die artikelen zijn ‘voor de gewone mens’ vrij lastig te lezen en begrijpen. Het is mijn missie geworden om dat makkelijker en toegankelijker te maken, door de brug te slaan tussen eeuwenoude principes (want al duizenden jaren geleden hadden ze door dat bewust ademen werkt) en wetenschappelijke verklaringen. Maar dan in heldere, eenvoudige taal, én met simpele oefeningen zodat het direct toepasbaar is in je leven.’

Wat voor oefeningen kunnen we doen?

‘Er zijn meerdere oefeningen die je kunt doen, zowel voor diepe ontspanning als voor het opbouwen van je veerkracht. Wat ik met name belangrijk vind, is dat je de basisprincipes leert begrijpen die achter al die technieken schuilgaan. Je wilt de wortels van stress leren begrijpen, zodat je gaat leren hoe je - in elk moment, in elke (stressvolle) situatie - je adem kunt gebruiken om je gedachten te kalmeren, te ontspannen en stressbestendiger te worden. Als je de basisprincipes van ademhalen eenmaal doorhebt, heb je in feite geen specifieke technieken meer nodig.

Uiteraard is het behulpzaam om bepaalde ademhalingstechnieken te leren, die je snel en eenvoudig naar een diepe staat van ontspanning en kalmte kunnen brengen, of die juist een gezonde stressprikkel geven zodat je deze beter leert beheersen. Die deel ik onder meer in het Anti-stress Ademwerk programma dat ik heb ontwikkeld, waarin je niet alleen de oefeningen, maar óók de basisprincipes ontdekt. Zoals: Wat zijn de wortels van stress? Hoe zet je je interne (stress) alarmbel écht (op lange termijn) uit? Hoe bouw je echte veerkracht op? Wat is echte, diepe ontspanning? Hoe integreer je dit alles in je dagelijks leven? Je hebt dus niet alleen oefening nodig, maar ook een stuk begrip en kennis van jouw zenuwstelsel, je ademhaling, je stressreacties en het zelfstandig kunnen reguleren hiervan.’

Anti-stress ademwerk ervaren?

Kaspers Anti-stress ademwerk pakket is voor €49 verkrijgbaar via breathworkmasterclass.com. Inclusief vier begeleide anti-stress ademhalingssessies voor zowel ontspanning als veerkrachttraining (want allebei belangrijk bij chronische stress).

Bekijk ook: