Dat simpele, trage ademhalingsoefeningen helpen om stress te verminderen, gedachten te bedaren, het zenuwstelsel in balans te brengen en beter te slapen, is (steeds meer) bekend. Wist je dat het doen van ademhalingsoefeningen ook het risico op de ziekte van Alzheimer kan verminderen?

Samenvatting van de studie:

• Ademwerk kan het risico op dementie helpen verminderen.

• Deelnemers deden vier weken lang twee keer per dag simpele kalmerende ademhalingsoefeningen.

• Aan het eind van de studie vonden de onderzoekers lagere niveaus van belangrijke eiwitten die in verband worden gebracht met de ziekte van Alzheimer in hun bloed.

Ademhalingsoefeningen kunnen de niveaus van eiwitten die in verband staan met Alzheimer veranderen

Een recente studie, uitgevoerd aan de USC Leonard Davis School of Gerontology (University of Southern California in LA) en gepubliceerd in Scientific ReportsTrusted Source, toont aan dat volwassenen, zowel oud als jong, mogelijk factoren kunnen verminderen die bijdragen aan het risico op Alzheimer.

Dr. Susan Kohlhaas, hoofd research bij Alzheimer's Research UK geeft aan: ‘Dit is een van de eerste studies waarin wordt onderzocht of het doen van ademhalingsoefeningen de niveaus van het eiwit amyloid, een kenmerkend eiwit van Alzheimer, kan veranderen. De onderzoekers ontdekten dat ademhalingstechnieken die de hartslag verlagen ook de ophoping van de eiwitten amyloid en tau, zoals gemeten in het bloed, lijken te verminderen’.

Daling van amyloid en tau eiwitten in het bloed

De studie vroeg 108 deelnemers, de ene helft tussen 18 en 30 jaar en de andere helft tussen 55 en 80 jaar, om gedurende vier weken twee keer per dag 20 minuten te ademen volgens een kalm en regelmatig vijf-in-vijf-uit ritme. Alle deelnemers werden aangesloten op een hartmonitor. De helft van de groep werd gevraagd om aan kalmerende dingen te denken, terwijl de andere groep werd gevraagd om hun focus op het ritme van een pacer te houden.

De ademhalingsoefeningen hadden een effect op de hartslag van alle vrijwilligers en de hartslagvariabiliteit (HRV) nam tijdens elke oefening toe, wat een teken is van een stijging in de algehele gezondheid. De ademhalingsoefeningen gingen gepaard met een daling van de niveaus van amyloid en tau eiwit in het bloed. Een belangrijke bevinding, aangezien amyloid en een grote hoeveelheid tau-eiwitten, in de vorm van schadelijke eiwitkluwen, vermoedelijk bijdragen tot de ziekte van Alzheimer.

De oorzaak van Alzheimer: amyloid én tau

Veel onderzoekers zien het eiwit amyloid als dé oorzaak van de ziekte van Alzheimer. Maar tau, een ander eiwit blijkt ook een belangrijke rol te spelen.

Tau vormt schadelijke eiwitkluwen in de hersencellen. Deze kluwen komen vaak samen voor met ophopingen van amyloid. Als amyloid zich ophoopt in de hersenen, kan dit leiden tot schade die kan resulteren in de ziekte van Alzheimer. Bij gezonde mensen zijn echter soms ook samenklonteringen van amyloid aanwezig, maar dan zonder de kluwen van tau.

Het is (nog) niet precies waarom tau kan gaan woekeren in de hersenen. Overal op de wereld proberen wetenschappers hier meer over te weten te komen. Tegelijkertijd zijn er ook wetenschappers die de vorming van tau-kluwen proberen te stoppen. Daarmee hopen ze te voorkomen dat hersencellen afsterven. Momenteel worden verschillende medicijnen getest om het tau-eiwit te verwijderen uit hersencellen.

De adem als natuurlijk medicijn

Uiteraard kan je niet alles sturen en voorkomen in je leven. Maar uit dit onderzoek blijkt wel dat wij mensen een natuurlijk medicijn bezitten dat altijd tot onze beschikking staat, mits we weten hoe we het goed kunnen inzetten. De manier waarop we ademen beïnvloedt onze hartslag, die rechtstreeks van invloed is op de werking van ons zenuwstelsel en de manier waarop onze hersenen eiwitten produceren en opruimen. De accumulatie van deze eiwitten zou bijdragen aan de cognitieve degeneratie van de hersenen als onderdeel van de ziekte van Alzheimer.

Dr. Joel Salinas, een gedragsneuroloog en onderzoeker bij NYU Langone Health en chief medical officer bij Isaac Health in New York zegt over dit onderzoek: ‘Dit is een sterke studie om een aantal redenen. Het brengt een specifieke interventie in (ademen), het heeft een goede controlegroep, en het kijkt naar biomarkers die verband houden met kwetsbaarheid voor cognitieve achteruitgang bij Alzheimer. Het is bovendien een goedkope interventie, het is eenvoudig toe te passen en dat maakt het tot iets wat iedereen kan doen. Dit maakt het zeer krachtig’.

De invloed van ademhaling op de hersenen

De onderzoekers speculeren dat er een aantal verschillende mechanismen zijn waardoor het veranderen van ademhalingspatronen de ophoping van Alzheimer-eiwitten in de hersenen zouden kunnen beïnvloeden, maar er is meer onderzoek nodig om uit te zoeken welke specifieke mechanismen dit zijn en hoe ze het risico op dementie beïnvloeden. Dit onderzoek suggereert dat een systeem betrokken bij de 'vecht of vlucht' reactie, van invloed zou kunnen zijn, maar er is dus meer onderzoek nodig. Wat wel wordt gezien is dat de eiwit-niveaus afnemen wanneer de hartslagvariabiliteit (HRV) toeneemt.

Hartslagvariabiliteit is een indicator voor een gezond werkend lichaam, en een zenuwstelsel dat in balans is. Het heeft te maken met het samenspel van het sympathische (actie) en het parasympathische (rust) zenuwstelsel, de twee afdelingen binnen je autonome zenuwstelsel. In de actie-modus gaat je hartslag omhoog, bij rust daalt deze weer. Maar ook: bij elke inademing versnelt je hartslag een beetje en bij elke uitademing vertraagt hij weer. Er is dus een directe link tussen onze ademhaling en ons hart.

Een gezond lichaam heeft een flexibel zenuwstelsel, je lichaam is dan goed in staat te switchen tussen actie en rust. Met een hoge hartslagvariabliteit ben je goed in staat te reageren op, en herstellen van stressreacties. Veel mensen blijven echter hangen in de ‘aan’ stand, waardoor de flexibiliteit van het zenuwstelsel achteruit gaat en de gezonde werking van het lichaam wordt ondermijnd. Aangezien er een directe en onlosmakelijke link is tussen je hartslag en ademhaling, is het doen van kalmerende ademhalingsoefeningen dé manier om je hartslagvariabliteit te verbeteren en dus je lichaam gezonder te maken.

Lees ook: Ontdek de kracht van hartcoherentie

Tip: ademhalen op muziek

Om makkelijk elke dag kalmerende ademhalingsoefeningen te doen en je hartritmevariabiliteit te verhogen, heeft The Breathwork Movement speciale ‘Breathing Music’ gemaakt: muziek om op te ademen. Kijk hier voor meer info.

Link naar onderzoek: nature.com

Bekijk ook: